Бесценета колекција од Битола низ фотографиите на Алберт Кан

Банкарот и филантроп Албер Кан (1860-1940) ја направи најголемата светска колекција од фотографии која се состои од аutochrome (фотографии во боја на стаклени плочи) од најразлични места во светот, во црно бели и колор фотографии кои ден денес се зачувани во одделенскиот музеј Алберт-Кан.

Бидејки почетокот на ХХ век иницира големи промени и исчезнување на одреден начин на живот Алберт Кан започнува со собирање на културните обичаи и знаменитости од педесет земји. За таа мисија му помагаат педесетина вработени помеѓу 1909 и 1931 година и се создаде оваа архива од најразлични места низ светот. Вкупно повеќе од 72.000 плочи аutochromes, 4000 стереоскопски плочи и серија на филмови (100 часа на проекција) беа собрани и сега се во одделот на музејот Алберт Кан во Париз.

Во нивната мисија се најде и нашата Битола, тогашен Монастир…

Поглед према Битола од турските гробишта кај Ушици

Алберт Кан, фи­нан­си­е­рот на оваа збир­ка на фо­тог­ра­фии од цел свет, бил убе­ден де­ка су­ди­ри­те и вој­ни­те се ра­ѓа­ат за­ра­ди тоа што лу­ѓе­то не се поз­на­ва­ат ме­ѓу­се­бе, од­нос­но не ги поз­на­ва­ат кул­ту­ри­те и тра­ди­и­ци­те на различните на­ро­ди.
За­тоа Ал­берт Кан ре­шил це­ло­то свое бо­гат­ство да го на­со­чи во це­лос­но запоз­на­ва­ње на на­ро­ди­те пре­ку пре­циз­на до­ку­мен­та­ци­ја и во 1909 го­ди­на го соз­да­ва “Пла­не­тар­ни­от ар­хив”, кој ќе би­де све­дош­тво за жи­во­тот на зем­јата во по­че­то­кот на 20 век. За да соз­да­де до­ку­мен­та­ци­ја за Пла­не­тар­ни­от архив Кан ис­пра­тил 50 фо­тог­ра­фи во ис­то тол­ку зем­ји во све­тот, а ме­ѓу из­бра­ни­те би­ла и Ма­ке­до­ни­ја. Во Ма­ке­до­ни­ја Ал­берт Кан во 1912-1913 го­ди­на ги ис­пра­тил фо­тог­ра­фот Ав­густ Ле­он и Жан Брин, но­си­тел на Ка­тед­ра­та за ет­но­ло­ги­ја на Фран­цус­ки­от ко­леџ .
Во 1912-1913 го­ди­на, вре­ме ко­га Ма­ке­до­ни­ја бе­ше кр­ва­во бо­иш­те на пресмет­ки ме­ѓу бал­кан­ски­те на­ро­ди, ко­га го до­жи­веа сво­е­то рас­пар­чу­ва­ње и ко­га се из­не­ве­ре­ни неј­зи­ни­те иде­а­ли за на­ци­о­нал­на са­мос­тој­ност и др­жавност, Ле­он и Брин па­ту­ва­ат низ Ма­ке­до­ни­ја и ги сни­ма­ат фо­тог­ра­фи­и­те. Но, во нив­ни­те фо­тог­ра­фии не се чувс­тву­ва тоа бур­но вре­ме за­тоа што зада­ча­та што им би­ла да­де­на од Кан би­ла да се за­поз­нае на­ро­дот што живее ту­ка и не­го­ви­те оби­чаи, а не све­дош­тва­та на кр­ва­ви нас­та­ни што е спро­тив­но на не­го­ва­та на­ме­ра – да се по­чи­ту­ва­ат на­ро­ди­те ме­ѓу се­бе пре­ку уба­во­то што тие го има­ат ка­ко сво­ја тра­ди­ци­ја.

Еврејско маало Јеудихана